Aure Séguier
22-04-2013
Lo libre numeric es de mai en mai present suls mercats. Als Estats-Units o al Japon, es dintrat dins las costumas. Mas en França, demòra fòrça minoritari. Se las vendas de libres numerics an aumentat de 80 % en 2012, segon las chifras de l’Institut GFK, representan sonque 0,6 % del mercat global del libre. Segon las previsions de GFK, aquela chifra deuriá pas trespassar 3 % en 2015. Pr’aquò, l’edicion numerica es un sector en desvolopament.
Benoît De La Bourdonnaye trabalha dins aquel mitan dempuèi 2009. A aquesta data, a montat la librariá numerica Didactibook qu’a uèi un catalòg de 85 000 e-books. Per contunhar dins aquela dralha, a creat en 2011 las Editions La Bourdonnaye, quasiment 100 % numericas. « Es un novèl sector e un sector fòrça portaire, çò explica. Basta de gaitar las chifras a l’estrangièr : 50 % de parts de mercat als Estats-Units. Nos sèm dits qu’en França, amb la montada de las tauletas e autres, anava èstre un element indiscutable ».
Progression constanta
E d’efièit, dempuèi sa creacion, l’ostal d’edicion a conegut una progression enòrma. Après lo grand « bom » de 2012, ont l’usatge de las tauletas s’es democratizat, a progressat de 30 a 40 % en un an. « Es un sector apassionant », çò fisa Benoît De La Bourdonnaye. Primièr perque permet de publicar mai aisidament d’autors pauc coneguts, e doncas, de còps, de descobrir de futuras celebritats. Mas tanben perque a creat un fum de mestièrs novèls.
« Lo trabalh d’illustracion per una cobèrta de libre numeric es pas lo meteis que per un format papièr, cò explica. Cal saber que dins una librariá numerica, la màger part del temps, i a fòrça novetats. Doncas lo libre es sovent en miniatura sus la pagina. E per un títol miniaturizat, cal que la fòto siá agafaira, que lo títol o l’element important – per exemple lo nom de l’autor s’es conegut – siá pro grand per que se pòsca legir... ».
A tanben calgut formar monde a la « mesa en produccion ». Es atal que se sona lo procediment qu’a remplaçat l’impression. Cal fabricar de fichièrs informatics compatibles amb la lectura numerica. « Per metre lo libre sul Kindle d’Amazon, cal fargar un fichièr moby, per lo legir sus una tauleta coma l’Ipad, cal un fichièr epub, coma fòrça monde legisson encara sus l’ordenador a travèrs d’aisinas pdf, fasèm tanben aquel format... », çò enumèra Benoît De La Bourdonnaye. Aquela mesa en produccion pòt siá èstre faita per l’editor, siá fisada a de jos-tractants. A mai se demòra mens car qu’una impression, demanda de temps e de ressorsas.
Egemonia del papièr
Aquela idèa de mendre còst pòt de còps èstre una empacha per la venda del libre numeric. « Coma i a pas d’impression, los lectors imaginan que lo libre serà 4 còps mens car, çò regreta Benoît De La Bourdonnaye. Mas i a d’autres mestièrs e demòran de fraisses dins l’edicion numerica. E puèi i a totjorn de correccions, d’illustracions, una maqueta e una mesa en pagina a far ». Pr’aquò, las tarifas demòran rasonablas. A La Bourdonnaye, an pas de libre numeric que còsta mai de 10 euros, e ensajan tant coma es possible de demorar en-dejós de 5 euros. « Lo prètz es un element important, çò ditz. En periòde de crisi, se podèm crompar 4 libres numerics pel prètz d’un papièr, aquò jòga ».
Mas pel moment, l’e-book sembla pas prèst a remplaçar lo libre papièr. Cal saupre que sovent, son las meteissas personas que s’interèssan als dos formats. « Sèm pas dins una configuracion amb siá de geeks que legisson en digital, siá d’afanats de literatura que legiràn pas jamai un libre numeric », çò afortís. « I a de mai en mai de monde que legisson tanben en numeric, mas aqueles son primièr de lectors. Son de monde que legisson tanben en papièr ». Explica que sovent, una persona crompa primièr lo libre numeric puèi sa version papièr se l’obratge li a agradat.
Es per aquò que Nicolas De La Bourdonnaye vòl pas « opausar los dos sectors ». « Cal veire aquel sector novèl coma un perlongament del circuit de distribucion e pas coma un enemic que poiriá remetre en causa lo mercat de l’edicion tradicionala », çò afortís. « Los editors tradicionals qu’an comprés que lo numeric, s’i caliá investir, sens pr’aquò tornar veire lor politica al nivèl del papièr, eles an realizat que sedusiràn mai de clients », çò ajusta.
E l’ostal d’edicion illustrèt fa pauc aquela vision de complementaritat de las doas filièras. Fisèt los drets d’espleitacion en version pòcha d’unes de sos libres numerics a J’ai Lu. S’agís de la seria erotica de l’autora Agela Behelle. « Es estat una bona capitada al format numeric, çò conta Benoît De La Bourdonnaye. Aquela signatura permetrà d’aténher lo malhum de distribucion que ne nos voliam pas ocupar nosautres ».
Mai d’un circuit de difusion
D’efièit, per el, i a mai d’un circuit de produccion e de difusion per un editor. I a primièr lo numeric. « Nosautres, vendèm nòstres libres sus 300 librariás numericas, que las principalas son Amazon, Fnac e Apple. Nos permet una difusion larga en un temps recòrd », çò explica. I a tanben la distribucion via Internet de libres papièrs. La tela es lo biais de crompar libres utilizat per quasiment la mitat dels lectors.
Per ocupar aquel sector, las edicions La Bourdonnaye an decidit de recórrer a l’impression a la demanda. Un libre es estampat sonque se qualqu’un lo vòl crompar. « Avèm pas pus a avançar la moneda pels fraisses d’impression. Lo libre es imprimit pel prestatari al moment de la crompa pel client final. Nosautres, nos cal sonque far una maqueta papièr al format pdf e la metre dins los malhums », çò explica. Enfin, demòra lo circuit de las librariás tradicionalas e de las grandas susfàcias. Per lo tocar, l’ostal d’edicion met en plaça de partenariats coma lo amb J’ai Lu.
Benoît De La Bourdonnaye vei una vertadièra complementaritat entre totes aqueles sectors. Aquela cession de dret li a permés de vendre mai de libres numerics. E a permés a l’editor papièr de publicar una seria ja plan coneguda, plan cronicada e que beneficiava « d’un public conquistat ». Denega pas lo fait que d’unas professions se deuràn adaptar per qu’aquela coäbitacion se faga plan. Per exemple en cò dels libraris. « Perqué pas aver per exemple de bòrnas que vendon a l’encòp de numeric e de papièr dins las librariás ? çò propausa. Perqué pas un regropament de libraris que farián lor marca pròpria d’edicions que los libres serián venduts sonque dins lors librariás ? Serián d’idèas per dinamisar los punts de venda e far venir los lectors tanben dins las librariás ».
Un sector a estructurar
Mas lo sector del libre numeric se deu el tanben estructurar. La primièra causa a far es d’uniformizar los formats. « Seriá plan que cada constructor de tableta utilizèsse lo meteis format. Pel moment es encara un pauc complicat al nivèl dels consomators », çò regreta. E desira tanben la creacion « d’organismes per representar los actors del numeric, que lor permeten d’explicar al public l’interès de legir en numeric ».
L’edicion digitala es doncas pel moment un sector tot jove . Mas de mestièrs emergisson, coma los cronicaires literaris qu’an blògs o sites ont escrivan de criticas. E los « e-books » se fan pauc a pauc una plaça dins nòstra societat. Sens voler remplaçar lo libre, ne vendràn benlèu un bon complement.
Avèm convidat nòstres lectors numerics a balhar lor vejaire sus la lectura de libres numerics a travèrs un sondatge. Sètz estats 50 % a afirmar ne legir quasiment jamai. Sètz 22 % a ne legir de quora en quora e a pensar que per d’unas situacions, es una bona alternativa. Enfin, sètz 28 % a legir de libres numerics mai sovent que de libres papièrs. Vosautres tanben, podètz balhar vòstre vejaire.
Gianni Vacca nos explica çò que li pòrta l’edicion digitala : « Legissi fòrça libres electronics, mai que mai libres en anglés o en italian, perque me còsta fòrça mens car que de crompar los libres aquelis en version papièr importada en França. Abiti a París e, despèi que la librariá “ Pam de Nas ” faguèt quincanèla, trapi pas mai de libres occitans aciu. Seriá plan que los editors occitans se botèsson tanben a l’edicion numerica ».
L’ostal d’edicion catalan Grup 62 es una estructura anciana. Son aujòla, Edicions 62, es d’efièit nascuda en 1962. Sa tòca èra de crear un catalòg « modèrne, general e universal en lenga catalana, comparable als catalògs dels melhors editors europèus ». D’unes editors an rejunt pauc a pauc l’aventura, çò que permet al grop de prepausar de colleccions variadas : las ficcions d’Aleph Editores, l’espiritual de Luciérnaga, los libres de cosina de Salsa Books... Amassa, publican d’autors catalans o castelhans, mas tanben de traduccions d’escrivans estrangièrs.
Grup 62 se considèra coma un referent dins lo monde editorial catalan. Es per aquò que, tre l’aparicion del libre numeric, a volgut que la lenga catalana siá presenta dins aquel sector. A doncas montat Ebook 62, una librariá en linha de libres numerics. S’i vendon las versions digitalas dels libres editats per Grup 62. Anna Soldevila, que se maina d’Ebook 62, nos explica lo trabalh del grop :
La Setmana — Nos podètz presentar Ebook 62 ?
Anna Soldevila — Es nascut en 2010, l’annada ont Grup 62 a decidit de se transformar per fargar tanben de libres numerics. Nos sèm mainats que lo mercat èra a se modificar. Vesiam que los libres numerics èran a dintrar dins lo mercat. Los supòrts novèls permetián al monde de legir sus las tauletas puslèu que sul papièr. Coma sèm los líders de las edicions en catalan, avèm decidit d’èstre los primièrs a ofrir als lectors la possibilitat de causir lo format dins lo qual volián legir. En 2010, avèm doncas començat d’adaptar nòstres 500 títols per los prepausar al format digital. Aquò per los inclure dins la primièra plataforma de distribucion, creada aquela meteissa annada. S’agís de Libranda, que distribuís libres numerics en catalan e en castelhan. Podèm dire que Grup 62 foguèt lo bras catalan d’aquela plataforma de distribucion.
LS — Ebook 62 publica sonque en catalan ?
AS — Non. La màger part del catalòg de Grup 62, podèm dire quicòm coma 90 %, es en catalan. Mas avèm tanben quatre colleccions en castelhan.
LS — De qué pòdon portar los libres numerics a una lenga mens reconeguda ?
AS — L’avantatge màger es que se pòdon distribuir d’en pertot. Avèm pas de limitacions geograficas. Podèm difusar lo contengut de nòstra literatura, mas tanben nòstra lenga – amb de traduccions – dins lo monde tot. Una persona que parla catalan pòt legir nòstres libres dins quin país que siá.
LS — E al nivèl del còst ?
AS — Solide, reven mens car. Los còstes d’edicion son mens importants, a mai se las TVA son mai nautas pel libre numeric que pel papièr. Benlèu que lo lector vei pas una diferéncia pro importanta entre lo papièr e lo numeric. Mas aquò depend pas del prètz fixat pels editors. En Espanha, la TVA per las edicions papièrs es a 4 % e la per las edicions numericas es a 21 %. La diferéncia es fòrça importanta. Doncas pels lectors, l’escart dels prètz es pas pro grand, a mai se per nosautres se vei la diferéncia.
LS — Avètz mai de lectors en catalan o en castelhan ?
AS — Solide, avèm mai de lectors catalans, coma publicam mai que mai en catalan. Mas segur, los libres en castelhan an un public mai larg, perque i a mai de monde que los pòdon legir.
LS — Pensatz qu’un jorn, los libres numerics remplaçaràn los libres papièr ?
AS — Pensam pas. Çò que pensam es que los libres numerics an un public diferent. A l’ora d’ara, lo monde es a començar de legir amb las novèlas tecnologias, coma las tauletas. Mas pensi que çò que veirem dins un avenidor pròche, son d’edicions exclusivament numericas, amb d’autors qu’escriuràn directament per de supòrts digitals, e d’autras edicions que seràn pensadas sonque pel papièr. Solide, i aurà totjorn de publicacions papièr que seràn « transpausadas » al numeric. Mas i aurà pr’aquò d’edicions pensadas exclusivament pel digital.
LS — Pel moment, totes vòstres libres existisson en version papièr e numerica ?
AS — òc. Nòstra idèa es de censurar pas las edicions digitalas. Ensajam tant coma es possible de far las doas versions. Mas malurosament, es pas totjorn aisit de faire una version numerica, perque los autors vòlon pas totjorn sul pic que lor libre siá transpausat en numeric. Mas aquò depend pas de nosautres.