Aure Séguier
25-04-2013
« Es un procediment ciutadan d’estatjants qu’an decidit de far l’experiéncia de l’abondància partejada, a partir de fruchas e de legums que son cultivats sus l’espaci privat dobèrt al public o – quora i a de collaboracions amb los elegits locals – sus l’espaci public », çò respond François Rouillay, coordinator d’Incredibles Edibles França, quand li demandam de presentar son associacion. Incredibles Edibles es uèi un movement planetari, mas nasquèt en 2008 a Todmorden, en Anglatèrra.
Dins aquela vila trucada per la crisi economica, de maires de familha an decidit de metre en plaça un sistèma de noiridura partejada. Cadun en cò sieu cultiva fruchas o legums que bota a la disposicion del monde. Un trentenat de ciutats anglesas an seguit aquel exemple, a ganhat pauc a pauc lo monde.
En França, arribèt en 2011. E uèi, trobam lo movement Incredibles Edibles suls cinc continents. « I a fòrça programas en Belgica, a ja començat en Soïssa, fa tres setmanas èra en Alemanha, arriba en Itàlia e en Espanha, es lo “ buzz ” al Quebèc... N’i a en índia, avèm quatre aviadas en Africa, e veni d’aprene qu’un grop es a començar a Haití », çò conta François Rouillay. Lo movement a conegut un creis exponencial. Son uèi 120 vilas en França a aver de naucs de noiridura a partejar, e cada jorn, son una a tres ciutats a rejónher Incredibles Edibles dins lo monde.
Cinc etapas
Cal dire que lo principi es simple. Lo site del movement balha cinc etapas de seguir. La primièra es de se prene en fòto davant lo panèl de dintrada de la comuna amb los visuals d’Incredibles Edibles. « Es fòrça important, çò explica François Rouillay. La pancarta es lo simbòl de la collectivitat locala. Son de ciutadans sobeirans qu’actan l’intencion d’engatjar lo procediment participatiu sul territòri. Se prenon en fòto amb de fruchas e de legums, puèi tanben amb de rastèls, de bicadors, d’assagadors... ». Lo coordinator explica que lo movement deu venir de la basa. « Podèm pas obligar lo monde a èstre responsable. Es pas un movement que ven d’amont », çò ditz. Son pas los elegits mas los ciutadans que decidisson d’o metre en plaça.
La segonda etapa es la de la comunicacion. La fòto es partejada sul site de Incredibles Edibles França, lo monde crèan un blòg per comunicar localament. « Aquí començam d’aver una visibilitat », çò ditz François Rouillay. Puèi cadun fa sa part davant son ostal. « òm pòt far un petit bac davant sa bóstia de las letras, o se i a pas de plaça sonque un pòrtaflors amb de comestibles, de plantas aromaticas, d’ensaladas... », çò conta. Comença totjorn sus un espaci privat dobèrt al public.
« Es un movement benvolent, dins lo respècte de la lei », çò explica. Pòt èstre un canton de jardin, sus la broa de la proprietat. Pòdon èstre de pòrtaflors al balcon. « òm pòt recuperar de paletas a la rebutariá e utilizar las plancas per far un petit nauc. Òm se pòt servir de vièlhs bugadors ont botam de tèrra. Tot es bon », çò ditz François Rouillay. Sufís de plaçar puèi una aficheta que ditz « noiridura a partejar, es gratuit, servissètz-vos ».
Téisser ligams
Pauc a pauc, lo monde seguisson l’exemple e los naucs se multiplican. Aquí se pòt passar a la quatrena etapa. L’idèa es de prendre una vertadièra dimension collectiva en organizant d’eveniments. Se pòt anar rencontrar lo monde suls mercats, organizar de conferéncias, presentar lo film Incredibles Edibles de Todmorden... E un còp que tot es en plaça, la darrièra causa a far es d’ensajar de raliar lo conselh municipal. L’idèa es atal de far dels espacis verds de la comuna d’òrts dobèrts. Los naucs de flors pòdon venir de naucs de legums, se pòt aprofitar dels espacis publics... « De còps, i a de monde que començan l’etapa 1 e la 5 quasiment dins la meteissa jornada. An sul pic lo sosten del Conselh municipal al complet », çò conta François Rouillay. De còps es mai long.
Mas a mai quand lo movement demòra ciutadan, los efièits son visibles. Permet primièr la « reconnexion » entre lo monde. « Las gents son un pauc timidas per se servir a la debuta, çò conta François Rouillay. Sovent, pican per demandar “ pòdi prene l’ensalada ” ? Respondèm de òc e l’endeman, la persona qu’a pres l’ensalada ven ofrir un pòt de confitura per mercejar. E tròba la causa plan e decidís de far son nauc pròpri. Atal, de vesins que demoravan al cap de la carrièra e que coneissiam pas venon d’amics, cosinam amassa, fasèm las sopas del partatge... ».
A mai, torna téisser lo ligam social intergeneracional. A Ploveilh, dins lo Finistère, lo Conselh municipal dels enfants a decidit, per son mandat, de transformar sa vila en òrt gigant e gratuit. Los ancians de l’ostal de retirada son venguts ajudar los mainatges. « Aquò crèa una tala dinamica joiosa que cadun coopèra dins la comuna », çò conta François Rouillay.
Cap a un autre modèle de desvolopament
Per el, lo movement ajuda lo monde a se metre en camin cap a un autre modèle de desvolopament. « Descobrisson un novèl art de viure qu’es de produsir e consumir localament ». Aquò benlèu dins una mira d’autosufisença alimentària. A Todmorden, ont Incredibles Edibles existís dempuèi cinc ans, an montat un projècte de cooperacion etica e solidària dins los circuits corts. Uèi, 83 % dels produits crompats pel monde de la vila venon de mens de 80 km. « Aquò es estat rendut possible mercés al procediment de reconnexion dels naucs de noiridura a partejar », çò explica François Rouillay. An tanben mes en plaça dins la ciutat una « rota verda », circuit que passa alprèp de setanta naucs Incredibles Edibles. A Munster, en Alsàcia, vòlon montar un vertadièr circuit toristic comestible de la meteissa mena.
« Es simple e marcha », çò comenta François Rouillay. « Recampatz vòstres amics, los enfants, descargatz sul site lo metòde en cinc etapas. Lançatz vos e del jorn l’endeman, vos mainaretz que sètz pas pus solets, que dintratz dins una comunautat sens frontièras, etica e solidària, una comunautat del partatge. Descobriretz un novèl art de viure, de produsir e consumir localament, dins la benvolença, dins lo gaug e la simplicitat », çò conclutz.
Inf. : www.incredible-edible.info