Aure Séguier
16-07-2012
Dins son CD novèl, « Paratge », Crestian Salès mescla los instruments occitans als d’un orquèstre simfonic de Budapest. Son idèa èra de « racontar l’istòria occitana amb totas sas vibracions, tota son amplor, totas sas emocions ».
Per aquò far, a agut una idèa originala : mesclar los instruments occitans de l’Edat-Mejana als d’un orquèstre simfonic. « Sol un orquèstre simfonic podiá, a mon vejaire, aver la poténcia evocatòria e la dimension emocionala necessàrias per contar d’un biais just l’amplor epica, umana e sensibla de la civilizacion d’òc », çò explica.
A doncas cercat de pel monde l’orquèstre simfonic melhor, lo que transmetriá l’emocion mai granda possibla. Fin finala, a causit lo Budapest Symphony Orchestra, orquèstre nacional ongrés. « Es aquí que i a los melhors musicians d’orquèstre. Es un pòble qu’aima la musica, e la sonoritat dels violons i es meravilhosa », çò ditz Crestian Salès al micrò de Ràdio Occitània. Ongria es una de las raras plaças ont la musica simfonica es en plena activitat a l’ora d’ara.
Un trabalh en mantuns temps
A primièr compausat la musica. La simfonia es compausada de quatre movements, que cada pèça ne repausa sus una succession d’imatges de faits precises de l’istòria occitana que l’artista a volgut metre en valor : cavalièrs, combats, trobadors, païsatges... « En imaginant las scènas de batèstas de las enluminaduras inacabadas, lo buf epic dels tèxtes e l’ultima enveja d’esperar d’un pòble, ai decidit de revirar musicalament aquelas emocions », çò conta.
Crestian Salès es anat a Budapest cinc còps, primièr per preparar, puèi per enregistrar l’album. « Los enregistraments se son faits en un còp, çò conta. Amb de musicians d’un tal nivèl, i a pas besonh de far fòrça repeticions ». L’orquèstre èra dirigit per Peter Pejtsik, un grand nom de la musica simfonica. Mas en mai dels tradicionals violons, trompetas, violoncèls, contrabassas, arpas... i aviá d’instruments occitans coma lo graile, lo shiulet dels Pirenèus, lo tamborn de còrdas, l’organistrum, las vièlas d’arquet, lo rebèc... a mai de votz.
L’alquimia, es a dire la mescla, s’es faita a París. « Aquela partida tecnica, qu’es en realitat una partida musicala, es benlèu estada una de las partidas mai dificilas d’aquel projècte », çò conta Crestian Salès. D’efièit, a calgut mesclar quicòm coma uèitanta pistas. « La dificultat es pas d’aver un bon son, i a de recèptas per aquò. Non, la dificultar es de conservar e transmetre l’emocion », çò explica. Per el, es estat « un challenge vertadièr ».
Un album que sembla plan partit
La resulta obtenguda es armoniosa, poetica, originala... una capitada doncas per Crestian Salès que s’èra lançat aqueste còp una escomesa de las grandas. « Mon trabalh èra de donar un èime, una sonoritat, una identitat a aquel album », çò ditz. E, vertat, l’identitat occitana de las musicas s’ausís dins cada pista, mesclada als ressons de musica classica. Per Crestian Salès, « es pas de musica classica, es puslèu de musica classica amb de musica d’ara, es fòrça melodic, es lo país occitan que canta ».
L’avenidor d’aquel album sembla positiu. « Los professionals de la musica me donan de bonas indicacions per sa venda, tant per l’album digital coma per l’album fisic », çò conta Crestian Salès. A tanben per projècte de montar un espectacle a partir d’aquel CD. Seriá dificile per l’orquèstre simfonic de Budapest de venir far de representacions en cò nòstre. Mas Crestian Salès a ja pres de contactes, e seriá possible que tre l’an que ven, comence una virada amb un autre orquèstre.
Pel moment, « Paratge » se pòt ja crompar un pauc de’n pertot. Aquel títol semblava una evidéncia per l’artista. Lo paratge, per el, es « aquela egalitat de còr entre los individús, qualas que sián lors originas, e aquela rara dobertura d’esperit plena de generositat », es « la valor fondamentala dins la civilizacion occitana ». Es tanben quicòm que fa que « cadun pòt escambiar sas idèas, son saber-far ». Un mot, doncas, qu’illustra plan lo trabalh qu’es estat fait per realizar aquel album : recampar musicians de doas culturas d’Euròpa amb lors instruments, per mesclar dos estiles de musica que, pròva n’es faita, se maridan amb una qualitat rara.
Inf. www.ocmusic.org
