Aure Séguier
30-11-2012
« Sovent, que i a d’un costat lo manuau e de l’aute l’intellectuau. E que volèn, per aqueth espectacle, valorar los mestièrs manuaus en tot díser que lo manuau que pensa totun », çò explica Matiu Dufau. Cada an, lo Conselh generau deus Pirenèus Atlantics qu’organiza ua virada peus mainats de Calandreta e escòlas bilinguas deu departament.
Augan, qu’ei l’espectacle « çò que sap la man » que serà jogat a mei de 1000 escolans. Lo musician Michel Queuille, lo contaire Matiu Dufau e la videasta Carolina Dufau que l’an apitat amassa.
« L’idea qu’èra de mesclar imatge, son, conte, e au nivèu musicau de mesclar lo jazz, dab lo piano e l’acordeon cromatic, e los instruments tradicionaus, tamborin de còrdas e flabutas », çò ditz Carolina Dufau. Qu’an atau hargat ua creacion suu tèma de l’artisanat. Qu’ei Michel Queuille, vadut dens ua familha d’artisans, que n’a avut l’idèa. Que volèva avalorar lo tribalh de las mans. « La nocion d’artisanat que s’ei lèu trobada en ligam dab la cultura, la cultura de la lenga », çò conta. Qu’a doncas sonat Matiu Dufau tà apitar un tèxte sus aqueth subjècte.
Un collectatge filmat
Qu’ei l’istòria de dus mainats qui’s passejan dab ua cavala e un carreton. E dens lo lor parçan, que descobreishen d’unes mestièrs : un hau, un espardalhaire, un dalhaire, un costurèr... Mes ne son pas los purmèrs a har aqueles encontres. Caroline Dufau, dab sa camera, que’us a precedits. Qu’èra encargada de la partida projeccion de l’espectacle. Qu’ei anada encontrar lo darrèr espardalhaire artisanau, un dalhaire famós, un deus haus que tribalhan enqüèra a la man...
Carolina Dufau qu'explica lo son tribalh :
Ua mena de collectatge, dens lo quau a encontrat hèra bona volontat. « Totas aqueras personas, qu’an un mestièr que va mai o mensh desaparéisher, que vòlen transméter, çò explica, e sustot quan sabon qu’ei taus mainats ». Qu’a encontrat personas apassionadas e apassionantas, hèra volontàrias tà amuishar lo « saber de las lors mans ».
Puish qu’a filmat camins, païsatges, « entà hicar drin d’ambient, entà amuishar la passejada deus petits, mes tostemps en deishar córrer l’imaginacion ». Que ns’explica qu’un còp totes los imatges dins la boita, qu’a calut « har drin de cosina tà hicar los imatges sus la musica, o la musica suus imatges ». E la resulta qu’ei ua capitada. L’imatge que completa la musica, la musica qu’illustra l’imatge. E lo conte que hè ressonar la lenga dens l’aurelha deus petitons. Qu’an atengut l’objectiu fixat peu Conselh generau e peu CAPÒC (Centre d’Animacion Pedagogica en Occitan) qu’organizan la virada.
Aprendissatges
Sergi Mauhorat qu'explica lo perqué de la virada :
Segon Sèrgi Mauhorat, animator au CAPÒC, l’idèa qu’èra de har un espectacle « au servici deus aprendissatges ». Aprendissatges lingüistics, solide, mas tanben artistics. Los enfants qu’an tribalhat en classa los tèxtes e las cantas de l’espectacle abans de l’anar véder. Que i a enfin l’educacion a un espectacle viu, « saber çò qu’ei d’anar dens ua sala d’espectacle, preparà’u», çò explica Sèrgi Mauhorat.
Un milierat d’escolans de cicle 2 que profieitaràn atal d’aquera virada. « çò que sap la man » que serà jogat dins sheis vilatges dinc au 21 de deceme. Que i averà quasi cada còp duas representacions : ua lo matin, ua lo vrèspe. « Qu’ensajam de trobar salas qui son au mei pròche de las escòlas, pr’amor l’espectacle qu’ei a gratis mes qu’an forçadament lo transpòrt de’s pagar », çò ditz Sèrgi Mauhorat. Que’s ditz hèra satisfait deu tribalh deu tres artistas. « Qu’ei un espectacle vertadèrament beròi e vertadèrament complet », çò comenta. E en efèit dab lo conte, las cantas, la video e las ombras chinesas, lo public n’a pas lo temps de s’anujar pendent l’ora d’espectacle.
